Năm tháng tĩnh lặng, kiếp này bình yên
Phan_12
Đời người ngõ phố
Cắt một khoảng thời gian nhàn nhã, một mình, áo trắng phong trần, bước trong ngõ rộng, ngõ hẹp và ngõ giếng[1] của Thành Đô, tựa như bước đi trong một hành lang dài thông thẳng tới quá khứ. Trong ngõ không có sự nồng nhiệt như áo màu cưỡi ngựa, mà có sự vui vẻ như hoa nở trên đường. Tháng năm đã chiếu những chiếc bóng tối sáng khác nhau ở nơi này, đi dạo trong những con ngõ sâu dài hun hút, tôi ngửi thấy mùi vị của thời gian, lắng nghe hơi thở của ngày tháng. Ba con ngõ lát đá chứa đựng biết bao phong tục tập quán này đã kết nối với muôn vàn linh hồn người Thành Đô. Trong đường đời như mây nước, sự tồn tại của nó là xiết bao tình sâu nghĩa nặng.
[1] Ngõ rộng, ngõ hẹp, ngõ giếng nằm trong Khu bảo tồn văn hóa lịch sử của thành phố Thành Đô.
(1) Ngõ rộng hẹp
Người ta nói thứ mà ngõ rộng hẹp chứng kiến chính là cuộc sống “nhàn tản” của Thành Đô xưa, cái mà nó tái hiện chính là ký ức của người hiện đại đối với một thành thị. Mà ngõ rộng hẹp kể về cuộc sống “chậm rãi” của Thành Đô xưa, cái nó phô bày chính là văn hóa sân nhà của Thành Đô. Khi tôi giẫm chân lên ánh nắng mềm mại đi vào ngõ nhỏ, không khí nhàn tản và nhịp điệu thong thả nơi này khiến tôi tưởng rằng năm tháng đã quên thay đổi, câu chuyện vẫn còn dừng lại ở ngày hôm qua. Bất cứ cái quay người hoặc ngoái nhìn nào đều khiến tôi lạc vào một hồi ức xa xôi nào đó của Thành Đô xưa cũ. Tôi tin rằng, ngõ rộng hẹp chắc chắn là một áng thơ dân gian mà năm tháng cố tình để lại, khiến cho những người đã từng bỏ lỡ và những người chưa từng gặp gỡ đều có thể có được sự thân thiết và tươi đẹp thanh thản này.
Trong ngõ không có đàn sáo huyên náo của thế giới phù hoa, mà là một khoảng khói bếp phố chợ bình dị. Tôi gần như có thể ngửi thấy hơi thở quen thuộc của phong tục dân tình đất Ba Thục từ trong kẽ hở của con đường lát đá xanh này. Ngõ rộng, hẹp của Thành Đô, tuy ở giữa chốn đô thị phồn hoa, nhưng vẫn giữa nguyên được kiến trúc thời cuối Minh đầu Thanh. Ngói đen gạch xanh sạch sẽ, những cánh cửa, ô cửa sổ kiểu cổ bằng gỗ, những hòn đá buộc ngựa bên mép tường cổ, những quán trà già nua bên hè phố, cây ngô đồng rậm rì, những cảnh vật rõ ràng cổ kính ấy, cách sự ồn ào của thành thị một bức tường âm thanh, mà đã thanh lọc hết thảy bụi bặm của trần thế thành trong sạch thanh tịnh. Mà mộng xưa Ba Thục của nghìn năm trước, chỉ mất một sát na, là đã gặp gỡ ở thời nay.
Đi vào khách sạn Long Đường, đặt hành trang gọn nhẹ của mình xuống, tôi liền cảm nhận được cảm giác vui sướng mà “thành phố hạnh phúc nhất” này đem lại. Ở Thành Đô, có rất nhiều khách sạn đặc biệt nên thơ như thế này, níu chân biết bao giai khách gần xa đên từ khắp trời nam đất bắc. Họ cũng giống như tôi, vội vã hối hả để đến với niềm hạnh phúc thư thái của nơi đây. Đi trong ngõ rộng hẹp, ánh dương sáng ngời lướt qua áo tôi, tựa như sẽ đem sức sống thanh xuân trên người tôi truyền sang cho mỗi người. Còn tôi lại ngất ngây say đắm không khí phố chợ nồng đậm nơi đây, từng quán trà gợi lại hết thảy hồi ức của các cụ già, từng gương mặt cười thu hút tôi, khiến tôi muốn lập tức được chia sẻ niềm vui của họ. Tôi tận tình “lượn lờ” qua hết mọi khung cảnh thảnh thơi của ngõ nhỏ, cao đàm khoát luận với đủ mọi loại người, không cho phép bản thân bỏ lỡ bất cứ cảm giác hạnh phúc nào.
Chọn một quán trà ven đường để ngồi nghỉ, uống một chén trà ướp hoa phù dung. Nơi đây hội tụ những người Thành Đô xưa và những người qua đường nhàn tản, hai bên gặp gỡ chẳng hỏi nhau từ đâu đến, cũng chẳng hỏi bao giờ quay về. Tôi mang theo tuổi trẻ và sự phồn hoa của thành thị, vô cớ xông vào con ngõ cổ bình yên này, cùng họ tận hưởng sự yên tĩnh mà tháng ngày đem lại, kể về những gió mây biến đổi ngày hôm qua của Thành Đô. Trên người họ phảng phất một sự yên ả bẩm sinh, giữa chốn phố thị sương khói bao trùm này, họ vẫn sống những ngày “tri túc thường lạc[2]”. Mùi vị của trà, ngôn ngữ của nước, tôi hiểu được tâm ý của chúng. Có những duyên phận chỉ cần một chén trà là đủ.
[2] Tri túc thường lạc: Biết đủ thì luôn vui, chỉ thái độ sống biết hài lòng với hiện tại và những gì đang có.
Tháng ngày trong ngõ nhỏ có thể tùy ý lãng phí, bất cứ một cách sống nào cũng không phải là sống hoài sống phí. Ngắm phong cảnh trong ngõ, bị lối kiến trúc cô đọng, mộc mạc mà cổ kính dẫn vào câu chuyện của người khác. Nhàn nhã uống một chén trà là đã hết một buổi chiều. Trong thời gian chầm chậm trôi, cảm nhận được sự gấp gáp của đời người, nhưng vẫn yên tĩnh một cách trầm lặng, nhàn rỗi. Dọc đường đi, có thể nhìn thấy những người già uống trà, túm tụm tán gẫu với nhau, những chú mèo lười biếng ngồi dưới chân họ gật gù ngủ, thấy những cành lá xanh mướt mát bò lan trên những bức tường có cánh cửa nửa đóng nửa mở, còn một đôi chim họa mi treo trên cây ngô đồng. Khói lửa phố thị nguyên chất nguyên vị ấy khiến người ta bước theo tiết tấu của người Thành Đô xưa, bị họ làm cho rung động một cách sâu sắc.
Khoảng sân xanh rêu, vài khóm tre già đang tu thân dưỡng tính, mấy bụi hoa giấy đã thò ra khỏi đầu tường. Tư thế chậm chạp thong thả của chúng khiến bạn cảm thấy mùa xuân nơi đây vẫn còn đang chần chừ, hỏi xem đã đến thời khắc giao mùa hay chưa. Người đến người đi dừng chân trước khoảng sân có điêu khắc mấy bức tranh cổ dân gian này, không chỉ vì muốn ngắm nghía khung cảnh bên trong bức tường, mà là muốn có một chốn quay về trong cuộc đời. Đây là mái nhà của người Thành Đô, họ bảo vệ những ngày tháng xanh rờn trong sân, không còn ước cầu gì hơn. Mặc cho những cánh én bay xa ngàn dặm, cũng sẽ quay trở về mái hiên quen thuộc, nghỉ ngơi trong những chiếc tổ đơn sơ của chúng, và người chủ nhân già đi, kể lại những câu chuyện cũ ngày ngày bồi đắp xây mộng năm xưa.
Nếu có thể giữ lại được tuổi thanh xuân, tôi sẽ đặt cược tất cả vốn liếng để bản thân đắm chìm trong ngõ rộng, hẹp và dưới ánh mặt trời chói lọi. Không cần thề hẹn, quên đi tháng năm, chỉ dùng sinh mệnh trẻ trung đón nhận quãng thời gian hạnh phúc này. Không để mỗi chặng đường đi qua lưu lại dấu tích, không để bất kỳ ký ức nào tan tác thành tàn tro.
(2) Ngõ giếng
Nếu nói ngõ rộng, hẹp là một cuốn sách giản đơn hoài niệm chuyện cũ người xưa, viết về cuộc sống phố thị phồn hoa nhất của Thành Đô xưa, vậy thì ngõ giếng chính là một nét bút thanh tân hiện đại trong trang sách. Trùng tu tô điểm lại kiến trúc cổ xưa, vừa bảo tồn được phong cách mộc mạc năm nào, lại gia tăng thêm nét thơ mộng của thời đại mới. Có nghĩa là, dùng tình cảm để trang hoàng lại một quãng thời gian đã qua, thì quãng thời gian ấy sẽ không bị mất đi hương vị nguyên sơ thuở đầu, mà lại đượm thêm phẩm chất “ôn cố tri tân.”
Đi trong ngõ giếng cổ kính, tôi lại nảy sinh một cảm giác lần đầu gặp gỡ dưới bóng hoa đào. Bức tường văn hóa dài 400 mét đó cô đặc diện mạo lịch sử như ban đầu của Thành Đô xưa, giống như một người già đã kinh qua mọi dâu bể, thì thầm kể lại chuyện kiếp trước của Thành Đô. Mà dọc con đường này đầy rẫy những quán bar, nhà hàng mang đậm hơi thở thời đại, thu thập đủ mọi phương thức tự do sinh sống, giống như một thiếu nữ tươi cười tựa hoa phù dung, diễn lại một kiếp hoa lệ của Thành Đô. Có lẽ, chỉ có người Thành Đô mới có thể dung hòa lịch sử và hiện đại một cách hoàn mỹ và nhuần nhị đến thế, thanh sắc rực rỡ đến thế.
Trước khi đến với ngõ giếng Thành Đô, trong ba lô của tôi nhét đầy mộng ước tuổi xuân và những khát vọng hạnh phúc đối với thành phố này. Ngỡ rằng, có mơ ước thì sẽ có hạnh phúc. Khi tôi nhìn thấy những con người Thành Đô yêu cuộc sống trong ngõ giếng đó, có người đang lười biếng phơi nắng, có người đang túm tụm tán gẫu, có người đang ôm một bình trà ngủ gà ngủ gật. Những cảnh tượng thanh bình an lạc đó chính là hạnh phúc trong mơ của tôi. Trời cao xanh ngắt, mây trôi bồng bềnh, dưới ánh nắng vàng như mật ngọt, tôi dường như sắp thiếp đi. Nhưng lại cảm thấy niềm vui dấy lên trong trái tim, khiến tôi không dám bỏ lỡ bất cứ điều gì, chỉ muốn cùng họ sống qua quãng thời gian này ở Thành Đô.
Một đám đông thanh niên đang cùng chơi và nghe nhạc, tôi lập tức bị hút qua đó, hòa mình với họ để ủ những giai điệu thành một bình mỹ tửu, để tuổi thanh xuân được say khướt một trận. Cuộc gặp gỡ vô tình này không liên quan đến tan tụ, chỉ vui vẻ trong khoảnh khắc rồi sẽ cùng quên nhau. Còn tôi, đến đi đều vội vã, lòng không hề vướng bận, dù cho hoa nở hoa tàn, vẫn thoải mái vô tư. Bởi vì, duyên phận nơi này vốn không có trong số mệnh, chỉ là vĩnh viễn lưu lại nụ cười mỉm trên gương mặt của người khách lữ hành. Đây chính là thời gian trong ngõ giếng, vĩnh viễn mang một phong thái huyền ảo yên ổn, mặc cho tôi và bạn dùng bất cứ phương thức nào để tận hưởng đời người.
Không cần nhiều lời thêm nữa, tôi sẽ dùng ngòi bút của tuổi trẻ viết nên sự tươi đẹp của tuổi xuân đầy thơ và rượu. Để mỗi người đến với ngõ giếng này, trong những tháng ngày hạnh phúc, họ đều có thể nhàn tản thưởng ngoạn sự nên thơ của Thành Đô, nhận lấy thiên hạ đất Dung Thành.
Đều nói, đây là thành phố mà đâu đâu cũng đầy ắp sự dịu dàng, cho nên khi rời khỏi ngõ phố, trong lòng vẫn tràn ngập cảm giác dịu dàng ấy. Kỳ thực, ly biệt cũng như tương phùng, đều là những điều hết sức bình thường. Khe khẽ quay người, tôi đã biết rằng, ở ngõ rộng, hẹp của Thành Đô, thứ nó quan tâm là ký ức xưa nay của một thành thị, cái nó mở ra lại là đời người rối rắm dao động của ngàn vạn khách qua đường.
Ngõ rộng ngõ hẹp
Dưới ánh nắng nhàn nhạt
Những con ngõ rộng hẹp dài hun hút
Ánh sáng rụng rơi đầy mặt đất
Chuyện xưa lướt qua tay áo người lữ khách
Đây chính là Thành Đô
Biết bao hạnh phúc nhàn tản
Chạm tay là với tới.
Đường phố ngập tràn khói lửa
Tỏa ra mùi vị của Thành Đô xưa
Cửa gỗ ngả màu
Mở ra ký ức của ngày hôm qua
Quán trà thời xưa
Kể lại cuộc sống phố thị Dung Thành
Còn có những mảng tường xanh rêu
Năm này qua năm khác
Giữ chân những người khách bình thường
Không để thời gian thay đổi dung nhan của thành phố
Một con ngõ nhỏ tuổi đời trăm năm
Trải qua hết thảy tươi héo phàm trần
Ngắm hết vô số chúng sinh
Có người đem tuổi thanh xuân
Treo trên những khung cửa chạm trổ
Có người đem tâm tình nhàn rỗi
Rải trên con đường lát đá tinh khôi
Còn có người đem câu chuyện
Vội vã gói ghém vào hành trang của mình
Đời người thật quá chậm, quá chậm
Ngắm hết phong cảnh trong ngõ
Cuộc sống Thành Đô xưa vẫn còn nguyên dáng vẻ ban đầu
Đời người cũng thật quá nhanh, quá nhanh
Tựa như một chén nhàn trà
Từ ấm sang lạnh, từ đặc sang nhạt
Chỉ trong khoảnh khắc mà thôi
Mở toang cánh cửa khóa im lìm trong hồi ức
Ngõ rộng ngõ hẹp của Thành Đô
Mỗi ngày đều đợi chờ khách qua đường với sự nên thơ cố hữu
Chẳng bao giờ là sớm nhất
Cũng chẳng bao giờ là quá muộn.
Thiên phủ Cẩm Lý
Nhắc đến Tứ Xuyên, điều khiến người ta nhớ đến là phong tục tập quán của vùng Xuyên Tây, nhớ đến những sự kiện lịch sử thời Tam quốc, nhớ đến văn hóa nồng hậu của đất Ba Thục. Nơi đây đất đai rộng lớn, sản vật dồi dào, lịch sử lâu đời, tự cổ đến nay đã có tiếng khen là “đất nước thiên đường”. Thành Đô chính là thủ phủ của Tứ Xuyên - được gọi là “thành phố thiên đường”, vẻ nhàn nhã, phong thái và cả sự dịu dàng của nó khiến những người tới đây rồi đều không muốn rời đi. Cảm Lý được tôn xưng là “Thanh Minh thượng hà đồ bản Thành Đô[3]”, đây là tòa kiến trúc tinh túy của thành cổ. Những người bước vào bên trong chỉ khi lật giở bức tranh phong tục dân gian truyền thống này, mới có thể thực sự lĩnh hội được vẻ đẹp rực rỡ của Thành Đô, thưởng thức được sự phong lưu hào hoa của đất Thục.
[3] “Thanh Minh thượng hà đồ” (tranh vẽ cảnh bên sông vào tiết Thanh Minh): là tên tác phẩm hội họa khổ rộng của Trung Quốc, bản đầu tiên và nổi tiếng nhất là của họa sĩ Trương Trạch Đoan đời Tống. Tác phẩm mô tả cảnh sống của người dân Trung Quốc đời Tống tại kinh đô Biện Kinh (tức Khai Phong ngày nay) với đầy đủ những sinh hoạt thường nhật, trang phục, ngành nghề, các chi tiết kiến trúc, đường xá cũng được mô tả kỹ lưỡng với nhiều màu sắc trên một diện tích rộng. “Thanh minh thượng hà đồ” được vẽ trên một trường quyển có kích thước 24,8×528,7 cm.
Danh tiếng của “Thanh minh thượng hà đồ” tại Trung Quốc rất lớn, chính vì vậy đôi khi nó được gọi là “Mona Lisa của Trung Quốc”. Nó là báu vật của nhiều triều đại phong kiến Trung Quốc và hiện được trưng bày tại bảo tàng Cố Cung, Bắc Kinh.
Cẩm Lý, tức là Cẩm Quan Thành. Thường Trác đời Tấn viết trong “Hoa Dương quốc chí”, phần “Thục chí” rằng: “Châu chiếm học phủ của quận để làm học phủ của châu, học phủ của quận liền chuyển từ phía nam cầu Di Lý đến phía đông cầu, bắt đầu gây dựng nền học, học phủ của quận có bờ tường thấp bao quanh, dẫn thẳng đến phía tây thành, do đó gọi là Cẩm Cung. Thợ dệt dệt gấm, giặt nước sông ở đây thì gấm rực rỡ tươi đẹp hơn hẳn, các sông khác không bằng, vì thế mà được gọi tên là Cẩm Lý vậy.” Cẩm Lý do bảo tàng Văn Hầu tự khôi phục trùng tu, hiện là phố thương mại đi bộ nổi tiếng nhất thành phố Thành Đô, được xây dựng phỏng theo phong cách kiến trúc cuối thời Thanh đầu thời Dân Quốc. Con phố này lắng kết tinh hoa cuộc sống Thành Đô, có khu ăn vặt điểm tâm nổi tiếng Tứ Xuyên, khu trưng bày và bán hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống Tứ Xuyên, khu khách sạn phủ đệ, khu giải trí thời trang… và được gọi là “Đệ nhất phố Tây Thục”.
Bước vào bên trong Cẩm Lý, mới biết đây là nơi khói lửa mịt mùng. Nhưng ngày tháng nơi đây sẽ không bị rối ren loạn động, trong hỗn tạp lại đan xen một cảm giác yên tĩnh cổ xưa. Từng cửa tiệm trên phố đều lay tỉnh hết thảy ký ức của Thành Đô, cho dù bạn là con đi xa trở về, hay là khách qua đường, đều không thể đặt mình nằm ngoài nó. Mà những người cam tâm tình nguyện trọn vẹn hòa vào trong dòng người, cùng họ ngắm nghía khói lửa nhân gian, nếm trải trăm vị thế tình. Cẩm Lý như một bức tranh cổ quá nhiều ý vị, hội tụ đầy đủ cuộc sống thuần phác của dân chúng phố chợ, lại như một bình trà xanh, được pha bằng những câu chuyện, đợi chờ người có duyên dùng tâm thưởng thức.
Khi đến Cẩm Ly, lưng đeo tay nải rỗng không, bởi vì tôi biết, sẽ có quá nhiều điều kinh ngạc và câu chuyện hiện hữu ở nơi đây lấp đầy hành lý của tôi. Dạo bước trên ngõ phố đầy hành lý của tôi. Dạo bước trên ngõ phố của Cẩm Lý, nếp sống của người dân Xuyên Tây từ lâu đời ùa tới, chỉ trong tích tắc, tôi đã bị sự náo nhiệt quen thuộc của nơi này chuốc say. Tựa như tôi có tính cách của người Thành Đô, có tâm tình nhàn rỗi của người Thành Đô, hơn nữa có thể cùng với họ hưởng thụ niềm hạnh phúc và sự ấm áp mà thành phố này mang lại.
Một con phố cổ dẫn ra nguyên vị của cuộc sống phố thị, đi xuyên qua nó, không cần suy nghĩ điều gì, chỉ cần hết lòng chìm đắm trong giấc mộng đất Thục này, để tuổi xuân một lần nữa được buông thả vui vẻ. Tôi của lúc này có thể tìm thấy câu chuyện của ngày hôm qua trong phong cảnh sự vật của ngày hôm nay, lại có thể diễn lại truyền kỳ của ngày hôm nay trong đáy sâu của ngày hôm qua.
Những đồ trang sức thủ công muôn màu muôn vẻ trong các cửa tiệm không ngừng vẫy gọi tôi dừng chân, như một thứ ngôn ngữ không lời đang kể cho tôi nghe về văn hóa phong tục của Xuyên Tây, vì bản thân chúng vốn là văn minh của Thục Trung, là chuyện cũ của Thành Đô. Khiến tôi tình nguyện trả trước những ngày tháng quý báu, giao phó tuổi hoa của mình, vì chúng mà ở lại. Trút bỏ hành trang, quên mất mình là lữ khách, bước vào một quán trà phường rượu nào đó, gọi một bình trà, ăn một bát mì thịt bò, ngồi mãi không muốn đi. Không rời xa được tháng ngày tươi đẹp cổ kim đổi dời, không rời được cuộc đời nhàn nhã say tỉnh đan xen này. Mỗi một món đồ thủ công ở đây đều khiến tôi lưu luyến, mỗi một món ăn đều khiến tôi nhớ mãi, mỗi một gương mặt người, đều khiến tôi cảm động.
Cẩm Lý là một con phố cổ thích hợp với việc hoài cổ, cũng là một địa điểm mà người nhã kẻ tục có thể cùng thường ngoạn. Rất nhiều người đến đây có thể tìm lại ký ức tươi đẹp, cũng có thể hưởng thụ cuộc sống chậm rãi, an nhàn giữa phố thị sôi động xô bồ. Ánh dương luôn hiểu lòng người, nhìn thấu hết thảy sự náo nhiệt của Cẩm Lý. Đứng trên phố nhìn những người thợ thủ công quẩy gánh nặn tò he, mua súc vải gấm của đất Thục trong những cửa tiệm sặc sỡ sắc màu, dưới khán đài xem một đoạn kịch có kỹ thuật đổi nét đặc sắc. Tựa như mượn một súc vải thêu, vải gấm đất Thục là có thể dệt nên sơn hà tráng lệ, nghe một đoạn kịch Xuyên là có thể diễn hết buồn vui ly hợp, uống một bát rượu cay là có thể gia nhập buổi kết nghĩa vườn đào. Cẩm Lý chính là một con phố cổ đầy rẫy huyền thoại, rõ ràng đứng giữa hồng trần phồn hoa, mà lại thản nhiên như nằm ngoài hồng trần.
Có người nói, đi loanh quanh ở Cẩm Lý của Thành Đô cũng giống như đi dạo ở Lệ Giang của Vân Nam, nhưng tôi lại cảm nhận được tục lệ thói quen giữa hai nơi này khác nhau hoàn toàn. Ở Cẩm Lý, điều khiến tôi kinh ngạc nhất là kịch rối bóng. Tạo hình rối bóng sinh động, linh hoạt, những hình vẽ tinh tế tỉ mỉ, động tác linh động, khéo léo, âm điệu tròn trịa uyển chuyển, sức lôi cuốn của loại hình nghệ thuật cổ điển mộc mạc mà tao nhã này tạo ra có thể khiến những mây gió đã chìm khuất lại nổi lên, khiến quá vãng đã lùi xa được tái hiện trở lại. Nó có thể khiến người ta ôn lại những phong tục thuần phác của Xuyên Tây, tìm lại những niềm vui giản đơn của tuổi thơ ấu. Tôi nhìn thấy người Thành Đô sống một cuộc đời vui vẻ sung sướng ở Cẩm Lý, đem những tâm nguyện tốt đẹp nhất hong dưới ánh nắng ấp áp, đem những câu chuyện bình thường phản chiếu lại trong một vở kịch rối bóng.
Kịch chưa kết thúc, ánh đèn vẫn sáng. Đứng trong phố cổ Cẩm Lý tràn ngập hơi thở của ngành kinh doanh, nhìn ra xa chỉ có Vũ Hầu tự (miếu Vũ Hầu) sát ngay gần đó, lúc này đang im lìm trầm mặc. Sự trầm mặc của nó, có phải là đang chờ đợi một câu chuyện ngàn thu ba lần đến nhà tranh khác hay không? Lưu Bị và Gia Cát Lượng của năm đó, có phải vẫn còn đang ở thánh địa Tam Quốc, ngồi đối diện nhau, gẩy đàn nâng chén hay không?
Cẩm Lý, bạn hãy nhìn hành trang rỗng không này xem, nó đã bị lấp đầy bằng cuộc sống chân thực và văn hóa lịch sử nơi đây. Mang theo những ký ức sinh động đầy ắp này, đủ để nuôi dưỡng tâm tình một đời, và truyền cho một người khác. Hãy để họ biết rằng, ở Cẩm Lý có một bức tranh “Thanh Minh thượng hà đồ” phiên bản Thành Đô hết sức thú vị.
Tháng năm Dung Thành
Luôn ngỡ rằng, đô thị được gọi là “Thiên phủ chi thành” (thành phố thiên đường) - Thành Đô rất xa xôi. Khi tôi đến đây, mới hay rằng, kỳ thực khoảng cách đó chẳng qua chỉ là một chặng non xanh nước biếc. Nơi đây còn được gọi là Dung Thành, đó không phải mỹ nhân như hoa, xa tít tận tầng mây mịt mù; cũng chẳng phải là trăng sáng mênh mang, rơi tận sâu đáy nước trong vắt. Mà là một vùng khói lửa dịu mềm, lãng đãng trong những đường ngõ thơ mộng, chảy trôi trên đường Đàn Đài cổ kính, bao trùm trên những cầu mái xây mộng. Thời gian của Thành Đô sẽ không quay cuồng ca múa, mà nó lặng lẽ đậu trên từng cành cây, ngâm trong từng chén trà. Tôi là cô gái giản dị đó, nhàn tản dạo bước ở Thành Đô, cùng Thành Đô đi một đoạn tháng năm thơm nồng.
Khúc thứ nhất: Nếp cổ Cầm Đài
Ngồi trên một chiếc xe ngựa thời Hán, lần theo một làn điệu sinh động, hoặc đi theo một làn gió mát trong lành, là có thể đến được Cầm Đài của Thục Trung. Đứng trên đường Cầm Đài mới phát hiện ra, tôi giống như một người lữ khách hiện đại nhớ nhà, mà quên mất mặc bộ Hán phục phấp phới. Mà đường cũ Cầm Đài không phải là đường phố thời Hán, chỉ là thời đại Đại Hán đã đánh rớt một phong cảnh, treo một bức cổ họa nơi đây.
Tôi nghĩ, mưa khói của hơn hai nghìn năm trước trôi đi, cái còn lưu lại hẳn là tinh túy nhân văn như thế nào? Thời gian hơn hai nghìn năm mài mòn, cái bị cất giấu hẳn là báu vật bút mực ra sao? Không có năm tháng xa xôi, chẳng có đao quang kiếm ảnh, nhưng vẫn có thể tái hiện một cuộc vinh hoa Đại Hán, lễ nhạc yến tiệc, ca vũ thênh thang trong những bức tranh trên gạch nung thời Hán.
Quất ngựa tung vó bụi mù, bánh xe của lịch sử lăn qua mọi thời đại gió thét mây gào, lăn đến thời thái bình thịnh thế ngày nay. Đường Cầm Đài - một cảnh quan tráng lệ nguy nga, lẽ nào lại không đẹp đẽ hơn, to lớn hơn triều đại trước? Nếu luận về phong cốt, thì hán phong cổ vận choáng ngợp trời cao này đủ khiến người ta si mê. Nếu nói về lãng mạn thì đôi tình nhân mười ngón tay đan vào nhau cùng dạo bước trên con đường lát đá đó nghiễm nhiên chính là Trác Văn Quân và Tư Mã Tương Như năm nào.
Là Cầm Đài của Đại Hán, là Cầm Đài của Trác Văn Quân, cũng là Cầm Đài của Tư Mã Tương Như. Năm xưa, một khúc “Phượng cầu hoàng” đã hé mở tiếng đàn lòng đầy tình cảm, từ đây những người liên quan và cả những người không liên quan nghe thấy đều không bao giờ quên nó. Sự nên thơ đến say đắm lòng người ấy đung đưa qua tuế nguyệt hơn hai nghìn năm, khiến một con đường Cầm Đài dài đằng đẵng vẫn văng vẳng tiếng đàn tao nhã tính tang.
Khi âm luật vang lên miên man, đèn đuốc dưới hiên nhà bên hè phố nhảy hót theo nhịp âm thanh, dường như chúng đang cảm động, cảm động vì sự kiên trinh tâm như trăng sáng, cảm động vì một lời hẹn ước bên nhau đến bạc đầu. Thời gian rất có nghĩa tình, nó bồi đắp những nuối tiếc, giữ lại những hoàn mỹ chân thật, và tiếng sóng vẫn rì rào như xưa trong dòng sông lịch sử.
Nghìn năm đã qua, tại sao tân khách vẫn nườm nượp trên lầu Văn Quân? Vì người ta không quên được tuyệt đại hồng nhan bán rượu trong quán năm xưa, hay không quên được giai thoại phong lưu phượng cầu hoàng thời Hán? Chuyện cũ phong tư tha thướt ấy, giữa những người đã già nua giữa tháng ngày hôm qua. Đều nói đời người như một cái phẩy tay, mà sát na thôi đã có thể biến thành vĩnh hằng. Phong tình Đại Hán còn tiếp diễn đến tận ngày nay, vậy phồn hoa của ngày hôm nay há chẳng phải sẽ tiếp diễn đến ngày sau sao?
Khi tôi đứng trên đường xưa Cầm Đài, ngắm một vùng phong cảnh cẩm tú hoa lệ, ngắm mọi người sinh sống dưới ánh mặt trời. Bỗng nhiên tôi hiểu rằng, khói mây lưu chuyển suốt hai nghìn năm, chúng ta không hề bỏ lỡ thời gian, mà là thời gian bỏ lỡ bản thân nó.
Khúc thứ hai: Tìm chân lý ở phường Văn Thù
Có lẽ, non nước đất Thục thực sự có thể nuôi dưỡng tâm tình nhàn tản. Nếu không tại sao ở Thành Đô, cho dù ngày tháng có vội vã hối hả rối ren đến mấy, cũng vẫn có thể sống rất an nhàn tự tại? Ví như ở phường Văn Thù lúc này, tôi hái một đám mây trắng, có thể nhàn nhã nằm mộng, ngắt một cành lá xanh, có thể tĩnh tâm tham thiền.
Đứng ở đầu phố của phường Văn Thù của Thành Đô, chợt nhìn lên trên, là khói lửa hỗn loạn nhân gian, đến khi lòng lắng xuống, thì rõ ràng đó là sự thanh mát trong sạch của rừng Thiền. Nhân sinh có trăm vị, bước vào phường Văn Thù, là thấy tôi và bạn đã dung hòa hơi thở của phong tục dân gian với cổ vận Thiền Phật như thế nào, hết thảy đều ngâm thành một bình trà trong, nhấp lên mùi vị tuyệt vời.
Ánh nắng mặt trời ở đây mềm mại như tơ, và dệt nên thi ý như mưa bụi, khẽ khàng đậu xuống cõi lòng tôi. Quá trình ấy tựa như hoa nở rồi hoa tàn, trăng khuyết rồi trăng tròn, tình ý lay động lòng người, vĩnh viễn dài lâu như thế.
Vạt áo bay phần phật trong gió, những ngọn đèn ven đường, những thân cây rậm rì xanh ngắt, dòng người đông như mắc cửi, đều cảm thấy hơi ấm của gió - một loại hơi ấm thấm thía, một loại hơi ấm say đắm. Nơi đây hội tụ những tòa kiến trúc phòng cổ, cổ ngoạn châu báu, văn hóa ẩm thực, thủ công dân gian… hết thảy phong tình của Thành Đô xưa. Phương Văn Thù chính là nơi gặp gỡ một cách hài hòa của hiện đại và truyền thống, dân tộc và Thiền cảnh, khiến mỗi người khách qua đường đều bước vào vòng xoáy dịu dàng này, khi bước ra tâm trí đã sáng tỏ trong sạch. Thời gian nơi đây tràn ngập sự ngưỡng mộ ngọt ngào, khi tôi ngưỡng mộ người khác, có lẽ đã có người nào đó cũng đang ngưỡng mộ tôi.
Dọc đường, phong tục nồng đượm và Thiền ý nhàn nhạt tuy lướt qua tôi, nhưng lại hoàn toàn chảy sâu vào lòng người. Đây là cơ duyên khiến mỗi giai khách trời nam bể bắc gặp nhau trên đất Thục, hai bên trao cho nhau nụ cười thân mật, để lại cho nhau những câu chuyện mới mẻ sinh động của chính mình. Ở giữa một nơi dịu dàng thế này, tôi cho rằng, đời người chỉ cần một tia sáng mặt trời là đủ rồi.
Một phong cảnh chân thực, dù là ai cũng muốn lưu giữ lại khoảnh khắc dịu dàng này. Nếu tôi là họa sĩ, nhất định sẽ vẽ lại, nếu tôi là nhà thơ, nhất định sẽ viết lên trang giấy trắng, nếu tôi là nhạc sĩ, nhất định sẽ gửi vào cung đàn, dù là người bình thường, cũng phải cố chấp chụp lại một tấm hình. Đến khi ngày tháng trôi qua, quay lại tưởng nhớ, cảnh trí đã từng gặp gỡ của nơi này vẫn còn trẻ trung như ngày hôm qua, chẳng thay đổi một mảy may nào.
Thật chẳng nỡ rời xa, may mắn là, lòng không cần cách biệt. Nếu vẫn còn có khoảnh khắc bỏ lỡ, thì hãy để cho lòng tôi chìm đắm ở nơi đây, vĩnh viễn trẻ trung, vĩnh viễn tình thơ ý họa.
Đã là kiếm tìm chân lý, thì sẽ không quên được ngôi chùa cổ nghìn năm chỉ cách có một bức tường - Văn Thù Viện. Bây giờ nó tọa lạc ở bờ sông chốn nhân gian phồn hoa, tựa như một khối ngọc cổ bồ đề, chiếu soi cho linh hồn trong vắt của chúng sinh, và cũng chiếu soi cho bức tranh Thanh Minh trời đất và con người hòa hợp.
Lưu địa chỉ wap để tiện truy cập lần sau. Từ khóa tìm kiếm: chatthugian
